Czy otyłość to choroba? Fakty i oficjalna definicja

„Otyłość to choroba przewlekła” – to zdane słyszymy obecnie coraz częściej w kontekście epidemii otyłości, która dotyka już nie tylko dorosłych, lecz także małe dzieci. Nadal jednak wiele osób uważa, że to wyłącznie efekt złych nawyków.

Co to znaczy być otyłym? Dlaczego tak trudno walczyć z otyłością? Postaram się odpowiedzieć na te pytania, bazując na opinii lekarzy i WHO.

1. Czym jest otyłość? Definicja według WHO i lekarzy
2. Dlaczego otyłość traktuje się jak chorobę?
3. Dlaczego osoby z otyłością często czują ciągły głód?
4. Otyłość a nadwaga – czym się różnią?
5. Otyłość, co to znaczy? Podsumowanie
6. FAQ – Otyłość a zdrowie

Czym jest otyłość? Definicja według WHO i lekarzy

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w 1997 roku uznała otyłość za chorobę przewlekłą, a tym samym za poważny problem, który wymaga diagnozy oraz leczenia.

Lekarze podkreślają, że otyłość wiąże się z zaburzeniami metabolicznymi i hormonalnymi. Poza tym może powodować/nasilać następujące choroby:

• Cukrzyca typu 2 – insulinooporność i problemy z gospodarką cukrową;
• Nadciśnienie tętnicze – większe obciążenie dla serca i naczyń krwionośnych;
• Choroba niedokrwienna serca – miażdżyca i ryzyko zawału;
• Udar mózgu – związany z zaburzeniami krążenia;
• Choroba zwyrodnieniowa stawów – przeciążenie kolan, bioder i kręgosłupa;
• Bezdech senny – utrudnione oddychanie podczas snu;
• Stłuszczenie wątroby – niealkoholowa choroba stłuszczeniowa wątroby;
• Zaburzenia hormonalne – np. zespół policystycznych jajników (PCOS).

Dlaczego otyłość traktuje się jak chorobę?

Dlaczego otyłość jest chorobą? To pytanie zadaje sobie wiele osób, które przyzwyczaiły się do postrzegania otyłości jako problemu osób, które po prostu za dużo jedzą i za mało się ruszają.

Dlaczego otyłość to choroba? Musisz wiedzieć, że tkanka tłuszczowa jest aktywna hormonalnie – wydziela hormony wpływające na funkcjonowanie całego organizmu. Do tych hormonów zaliczają się:

• Leptyna – hormon sytości, który powinien informować mózg, że „już wystarczy”. W otyłości rozwija się leptynooporność – mózg nie reaguje na leptynę, więc sygnał sytości jest zaburzony. To dlatego tak wiele otyłych osób nie jest w stanie zapanować nad głodem;
• Adiponektyna – hormon regulujący gospodarkę cukrową i wrażliwość insulinową. U osób z otyłością poziom adiponektyny spada, co niestety podnosi ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2;
• Cytokiny prozapalne – nadmiar prowadzi do przewlekłego stanu zapalnego organizmu, który na dłuższą metę wiąże się ze zwiększonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych (np. miażdżycy);
• Rezystyna – hormon, który może zwiększać insulinooporność i tym samym sprzyjać rozwojowi cukrzycy.

Pamiętaj! Otyłość to nie tylko nadmiar kilogramów. To zaburzona praca całego układu hormonalnego. Nadmiar tkanki tłuszczowej sprawia, że cały organizm choruje – właśnie dlatego otyłość jest przewlekłą chorobą metaboliczną.

Dlaczego osoby z otyłością często czują ciągły głód?

Dlaczego rada „więcej się ruszać i mniej jeść” nie przynosi efektu? Przez zaburzone odczuwanie głodu osoby z otyłością często nie odczuwają sytości.

Jedną z przyczyn jest zaburzony mechanizm wydzielania greliny. Jest to hormon głodu, którego poziom u zdrowych osób rośnie, gdy organizm potrzebuje jedzenia, a spada po posiłku. U osób z otyłością spadek greliny po posiłku nie następuje. Efektem jest ciągłe uczucie głodu i naturalna chęć sięgania po kolejne porcje.

Do tego dochodzi wspomniana już leptynooporność. U otyłych często dochodzi do leptynooporności – oznacza to, że mózg nie dostaje wyraźnego sygnału „jestem najedzony” nawet po obfitym posiłku.

Mówiąc krótko, osoby otyłe jedzą więcej nie dlatego, że „nie mają silnej woli”, tylko dlatego, że ich gospodarka hormonalna wysyła mylące sygnały. Aby to zmienić, niezbędne jest leczenie.

Otyłość a nadwaga – czym się różnią?

Zwykle wagę prawidłową, nadwagę oraz otyłość określa się na podstawie BMI (Body Mass Index). Wskaźnik ten obliczany jest według wzoru: masa ciała (kg) ÷ wzrost (m²). Aktualna klasyfikacja wg BMI wygląda następująco:

• Prawidłowa masa ciała: BMI 18,5–24,9;
• Nadwaga: BMI 25–29,9;
• Otyłość (I stopnia): BMI 30–34,9;
• Otyłość (II stopnia): BMI 35–39,9;
• Otyłość (III stopnia, tzw. olbrzymia): BMI ≥40.

Nadwaga oznacza, że masa ciała jest nieco wyższa niż zalecana i wiąże się z ryzykiem rozwoju chorób, jeśli nie wprowadzi się zmian w stylu życia. To swego rodzaju sygnał ostrzegawczy, który powinien nas zdyscyplinować do zdrowszego stylu życia. Otyłość natomiast to poważna choroba, która wymaga pilnej konsultacji ze specjalistą.

Otyłość, co to znaczy? Podsumowanie

Według WHO i lekarzy otyłość to choroba przewlekła, a nie tylko „brak silnej woli”. W praktyce oznacza to, że wymaga ona diagnozy i leczenia. Jeśli ten problem zdrowotny Cię dotyczy – nie zwlekaj! Pamiętaj, że otyłość to nie tylko problem wizualny, to także poważne konsekwencje zdrowotne. Nieleczona otyłość może doprowadzić do: cukrzycy typu 2, insulinooporności, choroby zwyrodnieniowej stawów, zaburzeń hormonalnych i wielu innych poważnych problemów zdrowotnych.

Jeśli zmagasz się z otyłością, udaj się do lekarza! Wizyta u lekarza rodzinnego i wykonanie badań niezbędnych do dalszej diagnostyki to pierwszy krok do skuteczniejszej profilaktyki i leczenia.

A może zastanawiasz się nad aktywnością fizyczną odpowiednią dla osoby cierpiącej na otyłość? Zastanów się nad regularnymi spacerami. W moim artykule Ile kroków dziennie trzeba zrobić, żeby schudnąć? Fakty, liczby i praktyczne wskazówki dowiesz się, dlaczego warto.

FAQ – Otyłość a zdrowie

Czy otyłość to choroba?
Tak, według WHO i lekarzy otyłość jest przewlekłą chorobą metaboliczną.

Czym różni się nadwaga od otyłości?
Nadwaga to BMI 25–29,9, a otyłość zaczyna się od BMI 30 i wiąże się z poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi.

Czy każda osoba z nadwagą jest chora?
Nie, nadwaga to jeszcze nie choroba, ale sygnał ostrzegawczy, że warto zadbać o styl życia.

Jakie są główne przyczyny otyłości?
Połączenie czynników genetycznych, hormonalnych, środowiskowych i stylu życia.

Dlaczego otyłość to nie tylko „brak silnej woli”?
Bo tkanka tłuszczowa działa jak narząd hormonalny, zaburzając uczucie głodu i sytości.

Jakie choroby powoduje otyłość?
Cukrzycę typu 2, nadciśnienie, miażdżycę, choroby serca, udary i niektóre nowotwory.

Czy można wyleczyć otyłość?
Nie zawsze całkowicie, ale można ją skutecznie leczyć i kontrolować poprzez dietę, aktywność, leczenie farmakologiczne lub operacyjne.

Czy dzieci mogą mieć otyłość?
Tak, otyłość u dzieci to rosnący problem zdrowotny, który często prowadzi do chorób w dorosłości.

Bibliografia:

Raport WHO nt. otyłości, https ://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight, 26.09.2025.

NFZ o zdrowiu. Otyłość i jej konsekwencje, https ://ezdrowie.gov.pl/pobierz/otylosc-2024, 26.09.2025.